اثر سایه بر صفات ریختی برگچۀ نهال بنه تحت تنش خشکی

به‌منظور ارزیابی اثر سایه و تنش خشکی بر صفات ریختی برگچۀ نهال بنه (Pistacia atlantica subsp. mutica)، پژوهشی در ایستگاه تحقیقات البرز کرج در تابستان 1393 انجام گرفت. نهال‌های یکسالۀ گلدانی بنه تحت تیمارهای رطوبت خاک (در سه سطح 100، 50 و 20 درصد ظرفیت زراعی) و سایه‌بان مصنوعی (در سه سطح صفر، 30 و 50 درصد از نور کامل) در قالب طرح کرت‌های خردشده با پایۀ بلوک‌های کامل قرار گرفتند. پس از گذشت حدود 5 ماه، برگچه‌های انتهایی برگ‌های نهال‌ها از جهت‌های مختلف تاج جمع‌آوری و متغیرهای مورفولوژیک برگچه‌ها اندازه‌گیری و محاسبه شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش سطح، طول، عرض، نسبت طول به عرض، محیط، ضریب شکل و سطح مخصوص برگ شد. سایه موجب کاهش ضخامت و افزایش سطح و سطح مخصوص برگچه شد. اثر متقابل تنش خشکی و سایه بر سطح مخصوص برگ معنی‌دار بود که نشان می‌داد واکنش سطح مخصوص برگچه به سایه، به مقدار رطوبت خاک بستگی دارد، به‌نحوی که افزودن سایه سبب رفع اثر کاهشی تنش خشکی بر این متغیر شد. به‌طور کلی با توجه به حساسیت متغیرهای بررسی‌شده به تغییرات رطوبت و نور، می‌توان صفات ریختی برگچۀ نهال بنه را به‌عنوان نشانگرهای مهم برای تعیین تغییرات رطوبت خاک و مقدار نور به‌کار گرفت.